BỆNH VIỆN BẮC THĂNG LONG

Ngày 12/04, Bệnh viện Trung ương Quân đội 108 (Hà Nội) cho biết đã thực hiện thành công ca ghép tim nhân tạo bán phần thế hệ thứ 3 (LVAD – Heart Mate3) lần đầu tiên tại Việt Nam. Trước đó, tháng 3-2025, bệnh nhân nữ HTX (46 tuổi, Thanh Hóa) nhập viện, được các bác sĩ chẩn đoán suy tim phân suất tống máu giảm nặng (EF chỉ còn 19%) do bệnh cơ tim giãn, kết hợp với các biến chứng nguy hiểm như nhồi máu não và tắc động mạch dưới đòn phải. Theo lời kể của người bệnh, chị đã được chẩn đoán suy tim giai đoạn cuối và điều trị bằng thuốc trong nhiều năm, tuy nhiên tình trạng sức khỏe không cải thiện, có những cơn khó thở cấp, tràn dịch màng phổi số lượng nhiều phải nhập viện cấp cứu. Bệnh nhân đã được hội chẩn cả trong nước và quốc tế, được chỉ định cấy ghép thiết bị hỗ trợ thất trái (LVAD – Left Ventricular Assist Device) thế hệ thứ 3, là thế hệ mới nhất nhằm thay thế chức năng bên trái của tim. Thiết bị hỗ trợ thất trái hoạt động như một chiếc bơm cơ học, bơm máu từ tim đến động mạch chủ, với cấu tạo và cơ chế hoạt động đặc biệt giúp tối ưu được dòng máu bơm ra, đồng thời giảm các nguy cơ huyết khối, tan máu. Thiết bị có dây nối với pin bên ngoài cơ thể. Thiết bị đã được chứng minh có khả năng kéo dài thời gian và chất lượng cuộc sống vượt trội cho người bệnh suy tim giai đoạn muộn. Ca phẫu thuật ghép tim nhân tạo được thực hiện bởi các bác sĩ Bệnh viện Trung ương Quân đội 108 dưới sự hướng dẫn của GS Jan D.Schmitto – Chủ tịch Hội Tuần hoàn cơ học châu Âu. Ông cũng là người đầu tiên trên thế giới thực hiện thành công ca ghép tim nhân tạo bán phần thế hệ thứ 3 cho một bệnh suy tim giai đoạn cuối vào năm 2014 (hiện sau 11 năm, bệnh nhân này vẫn sinh hoạt bình thường). Sau 2 tuần cấy ghép, bệnh nhân HTX đã đi lại, sinh hoạt cá nhân hoàn toàn ổn định, đang được hướng dẫn theo các quy trình chăm sóc chuyên môn để sẵn sàng xuất viện. “Trước đây mỗi lần nhập viện, tôi đều rất lo sợ bởi không biết trái tim mình sẽ ngừng đập lúc nào. Tôi mong được sống để chứng kiến đám cưới của con trai dù cháu đang là sinh viên đại học. Hiện tại, tôi cảm thấy rất khoẻ mạnh và chờ đến ngày được ra viện”, chị X chia sẻ. Theo TS Đặng Việt Đức, Phó Viện trưởng Viện Tim mạch, Bệnh viện Trung ương Quân đội 108, thiết bị hỗ trợ thất trái thế hệ thứ 3 (LVAD- Heart Mate3) đang là một trong những kỹ thuật tiên tiến nhất, kỹ thuật cao nhất trong lĩnh vực tim mạch, đặc biệt trong điều trị bệnh nhân suy tim nặng. Với khả năng hỗ trợ, thay thế chức năng bơm máu của tâm thất trái, thiết bị này giúp cải thiện lưu lượng máu đến các cơ quan trong cơ thể, giúp bệnh nhân duy trì cuộc sống bình thường. Suy tim là giai đoạn cuối của các bệnh lý tim mạch, có tỉ lệ tử vong cao nhất trên thế giới, cao hơn cả bệnh lý ung thư và đột quỵ. Khoảng 50% bệnh nhân suy tim không sống quá 5 năm sau khi được bác sĩ chẩn đoán. Ở bệnh nhân suy tim giai đoạn cuối, con số này còn cao hơn, với tiên lượng sống trung bình khoảng 6-12 tháng, tỉ lệ tử vong trên 75% sau 1 năm. Theo các chuyên gia, thành công của ca ghép tim nhân tạo bán phần thế hệ thứ 3 đầu tiên tại Việt Nam đã mở ra cơ hội cho hàng nghìn người bệnh suy tim giai đoạn cuối. Thành công này đánh dấu một bước ngoặt quan trọng trong lĩnh vực phẫu thuật tim mạch nước nhà, khẳng định năng lực chuyên môn vững vàng cùng chiến lược đầu tư, chỉ đạo đúng đắn trong phát triển kỹ thuật cao. Bệnh viện Trung ương Quân đội 108 định hướng đến năm 2030 trở thành đơn vị tiên phong trong các kỹ thuật y khoa tiên tiến nhất của thế giới, sau đó làm chủ và chuyển giao cho các bệnh viện khác trong nước. https://plo.vn/ky-tich-y-hoc-viet-nam-lan-dau-thuc-hien-thanh-cong-ghep-tim-nhan-tao-ban-phan-post843933.html Xem thêm: Bệnh viện Bắc Thăng Long không ngừng phát triển, hoàn thành tốt nhiệm vụ được giao

Trước khi được thế giới công nhận, phương pháp mổ gan độc đáo này của giáo sư Tôn Thất Tùng đã từng bị từ chối, chỉ trích vì quá mới. Cú “sốc” đầu đời với sự công kích dữ dội GS.BS Tôn Thất Tùng (1912-1982) là một bác sĩ nổi tiếng ở Việt Nam và trên thế giới trong lĩnh vực gan và phẫu thuật gan. Ông là cha đẻ của “Phương pháp cắt gan khô” hay còn gọi là “Phương pháp Tôn Thất Tùng”. Tuy nhiên hành trình để cả thế giới ghi nhận “Phương pháp cắt gan khô” lại không hề đơn giản. Trong thời gian học tại trường Đại học Y Hà Nội, chàng sinh viên Tôn Thất Tùng nhanh chóng nhận ra kiến thức của các thầy giáo người Pháp chỉ chú trọng sách vở, rất ít liên hệ tới thực tế khí hậu, con người bản xứ. Vì vậy, ông quyết định học tập và nghiên cứu, tìm hướng đi riêng cho mình. Chiều mùa đông năm 1935 tại Viện mổ xác, chàng sinh viên 23 tuổi Tôn Thất Tùng đã phát hiện một hiện tượng rất “lạ” khi thấy hàng chục con giun đã chui vào các ống mật trong gan. Ông đã tỷ mỉ vẽ lại sơ đồ gan, các ống mật trong gan và đối chiếu để tìm ra những nét trùng hợp. Nhờ đường đi của những con giun ông đã phẫu tích và tìm được đường đi của những ống mật, mạch máu trong gan. Một việc mà trước đó trên thế giới chưa ai làm được. Đây là một phát hiện mới trong nghiên cứu gan. Giáo sư Tôn Thất Tùng đã vẽ các mạch máu trong gan. Với phát hiện đó, trong bốn năm tiếp theo (1935 -1939), giáo sư Tôn Thất Tùng đã phẫu tích hơn 200 lá gan người chết, từ đó hoàn thiện luận án tốt nghiệp bác sỹ y khoa với nhan đề “Cách phân chia mạch máu của gan”. “Tôi đã có một kỹ thuật phẫu tích đặc biệt bằng nạo gan: chỉ trong 15 phút, tôi có thể phơi trần tất cả các mạch máu trong gan và nhờ cách làm việc như vậy sau này tôi có thể cắt gan, không kể bộ phận nào của nó, chỉ trong chưa đầy 10 phút”, giáo sư Tôn Thất Tùng viết. Bản luận án và khám phá của chàng sinh viên Tôn Thất Tùng đã được tặng hai Huy chương Bạc của Liên hiệp Pháp và Đại học Y Paris. Năm 1939, sau khi trở thành bác sĩ nội trú tại Bệnh viện Phủ Doãn (nay là Bệnh viện Hữu Nghị Việt Đức) giáo sư Tôn Thất Tùng đã thực hiện thành công cắt gan có kế hoạch: bằng cách thắt các mạch máu trong gan trước khi cắt cho một bệnh nhân. Sau ca phẫu thuật, bệnh nhân hồi phục và trở lại được với cuộc sống. Giáo sư Tôn Thất Tùng đã gửi báo cáo về phương pháp cắt gan tới Viện Hàn lâm phẫu thuật Paris. Tuy nhiên, thành công của ông do quá mới mẻ nên đã bị từ chối và bị công kích dữ dội. Với tư duy nghiên cứu khoa học, giáo sư Tôn Thất Tùng không hề bỏ cuộc. Tuy nhiên, cuộc kháng chiến chống thực dân Pháp nổ ra nên công trình nghiên cứu về gan của ông bị ngắt quãng. Tiếp tục đối mặt với công kích rồi khiến cả thế giới phải kinh ngạc Khi kháng chiến chống thực dân Pháp giành thắng lợi, tháng 10/1954, giáo sư Tùng quay trở lại Hà Nội. Ông được cử làm giám đốc Bệnh viện Phủ Doãn và chủ nhiệm bộ môn ngoại Đại học Y Hà Nội. Thời điểm này ông đã quay lại với đam mê nghiên cứu về phương pháp mổ gan. Giáo sư Đặng Hanh Đệ học trò của giáo sư Tôn Thất Tùng chia sẻ: “Thầy Tùng chỉ mổ vào 3 buổi sáng thứ Hai, Tư, Sáu hàng tuần trong những năm 1960, những ngày còn lại thầy thường xuống phòng đại thể mổ xác – nơi làm các tiêu bản giải phẫu bệnh và lưu trữ những bệnh phẩm quý hiếm. Bác sĩ Bằng (chủ nhiệm khoa) đã chuẩn bị sẵn các gan được ngâm formol để phẫu tích. Thầy thích dùng nạo (curette) để nạo bỏ nhu mô gan từ cuống, các thành phần khác (mạch máu, đường mật) dai hơn nên còn trơ lại sau khi nạo. Cách làm này sẽ cho hình ảnh trong không gian ba chiều về quan hệ, vị trí của mạch máu (chủ yếu là tĩnh mạch cửa) và đường mật, vừa nạo vừa học thuộc… Cả trăm cái gan được phẫu tích như vậy nên thầy thuộc lòng sự phân chia của mạch máu trong gan, quan hệ của các mạch máu so với bề mặt gan”. Giáo sư Tùng mổ gan. Ngày 7/1/1961, giáo sư Tôn Thất Tùng cắt thuỳ gan phải của một bệnh nhân ung thư chỉ vẻn vẹn trong 10 phút. Nếu theo phương pháp cắt gan của giáo sư người Pháp Lortat-Jacob, được giới thiệu năm 1952, thì phải mất 5-6 tiếng. Sau khi được đăng tải trên tờ “The Lancet” ở London, công trình của Giáo sư Tôn Thất Tùng đã làm chấn động dư luận. Tuy nhiên, lần công bố này giáo sư Tôn Thất Tùng tiếp tục bị công kích và còn bị công kích mạnh mẽ hơn lần trước là năm 1939. Giáo sư Đặng Hanh Đệ chia sẻ: “Chính lúc đó thầy đã làm để cho số liệu thuyết phục. Để người chưa làm cũng phải tin cách này là cách tốt nhất”. Trong vòng 1 năm giáo sư Tôn Thất Tùng đã cắt gan thành công cho 50 trường hợp, vượt kỷ lục của Lortat-Jacob gấp 10 lần. Tuy nhiên, thời gian này phương pháp cắt gan của ông vẫn chưa được công nhận. Năm 1964, nhân dịp

Ngày 18/4 trở thành một dấu mốc đáng nhớ với Hệ thống Y tế Vinmec và ngành phẫu thuật ở Việt Nam khi nơi này thực hiện thành công ca ghép gan đặc biệt cho một bệnh nhi 8 tháng tuổi, nặng chỉ 6,5kg. Không chỉ là ca ghép gan ở bệnh nhi nhẹ cân nhất từng thực hiện tại Vinmec, đây còn là một trong những ca ghép gan nhỏ tuổi và nhẹ cân hiếm hoi tại Việt Nam, mang lại hy vọng sống cho nhiều bệnh nhi mắc bệnh gan hiểm nghèo. Bé N.L.T chào đời khỏe mạnh nhưng chỉ sau vài ngày, trên cơ thể nhỏ bé ấy đã xuất hiện những dấu hiệu bất thường. Mẹ của bé kể, khi con mới 10 ngày tuổi, chị phát hiện trên da có những chấm xuất huyết nhỏ, đưa đi khám thì phát hiện men gan cao. Lúc ấy, bác sĩ khuyên về nhà theo dõi thêm. Nhưng khi về nhà, da con càng lúc càng vàng, mắt cũng vàng, nước tiểu sẫm màu, phân bạc màu, bụng trướng to bất thường. Những ngày sau, mẹ bé chạy khắp các bệnh viện lớn, từ Bệnh viện Đại học Y, Bệnh viện Nhi Trung ương… rồi nhận về một chẩn đoán lạnh người: bệnh nhi teo mật bẩm sinh. “Lúc ấy, em chưa hiểu rõ, chỉ nghĩ bệnh tim bẩm sinh còn chữa được thì bệnh này chắc cũng không quá nghiêm trọng. Nhưng đến khi vào viện, nhìn những đứa trẻ bụng trướng căng, da vàng sậm, em mới biết bệnh của con mình nặng thế nào”, chị kể. Phát hiện con mình bị căn bệnh hiếm, rất nguy hiểm và vô cùng khó chữa nhưng người mẹ cắn răng âm thầm không nói với bất cứ ai. “Mọi người hỏi han về tình hình bệnh tật của con, nhưng em vẫn giấu cho đến khi con mổ thì mọi người mới biết. Vào thăm con, thấy các bạn ở cùng khoa với những triệu chứng rất nặng thì mọi người mới biết bệnh này nguy hiểm. Lúc đó cứ ai hỏi em về tình hình bệnh của con là em càng khóc”, người mẹ nghẹn ngào nhớ lại. Bé T. nhanh chóng được chỉ định phẫu thuật Kasai – một phương pháp nối đường mật ngoài gan với ruột – khi mới 1,5 tháng tuổi. Thế nhưng, hy vọng mong manh ấy nhanh chóng tắt lịm. Bệnh tình không thuyên giảm, da vẫn vàng, gan vẫn to, bụng trướng, bé quấy khóc triền miên, lách to gây chèn ép cơ hoành, khiến bé thở khó nhọc. Gia đình liên tục đi khám, trung bình 1-2 tuần/lần, bệnh viện dần trở thành ngôi nhà thứ hai của hai mẹ con. Đỉnh điểm của tuyệt vọng là khi các xét nghiệm từ bố, mẹ, ông, bà đều không phù hợp để hiến gan. Người mẹ trẻ gần như sụp đổ, có lúc từng nghĩ “hai mẹ con cùng đi đến nơi thật xa, giải thoát cho nhau để con không phải chịu đau đớn nữa”. Nhưng giữa lúc mọi cánh cửa dần khép lại, tin vui bất ngờ đến: Có một phần lá gan phù hợp từ bệnh nhân chết não tại Bệnh viện Bạch Mai có cùng nhóm máu với bé T. Một tia hy vọng lóe sáng, sự sống sẽ được chuyển giao. Ngay lập tức, hệ thống “Báo động đỏ” của Vinmec được kích hoạt. Hội đồng Chuyên môn Ghép gan khẩn cấp triệu tập, bao gồm các chuyên khoa Ngoại khoa Gan – Mật, Gây mê, Hồi sức cấp cứu, Nhi khoa, Chẩn đoán hình ảnh, Xét nghiệm, Dược…, dưới sự chủ trì của Thầy thuốc Nhân dân, PGS.TS.BS Phạm Đức Huấn – Giám đốc Trung tâm Tiêu hóa – Gan mật – Tiết niệu, Bệnh viện Đa khoa Quốc tế Vinmec Times City. Hội đồng Chuyên môn Ghép gan đã hội chẩn và đi đến kết luận bệnh nhi bị xơ gan giai đoạn cuối do teo đường mật bẩm sinh. Họ thống nhất: Ghép gan là phương pháp duy nhất cứu sống bé. Tuy nhiên, bệnh nhi chỉ nặng 6,5kg và tiền sử bệnh trong thời gian dài của cháu bé đặt ra những thách thức lớn về gây mê – hồi sức và đặc biệt là kỹ thuật ghép. Tất cả đã được đội ngũ y bác sĩ Vinmec thảo luận rất chi tiết và đưa ra các phương án để đảm bảo an toàn cho bệnh nhi. Ca mổ được thực hiện chỉ sau 4 giờ chuẩn bị – một khoảng thời gian kỷ lục. Nhớ lại ca phẫu thuật, PGS.TS.BS Lê Văn Thành, người đóng vai trò tổng chỉ huy cuộc ghép, kể: “Ca phẫu thuật kéo dài hơn 10 tiếng, từng bước tiến hành và phối hợp chính xác đến từng phút. Chúng tôi làm việc với áp lực cao nhất, vì hiểu rằng từng giây, từng phút trôi qua là sự sống của bệnh nhi bị đe dọa”. Với thể trạng chỉ 6,5kg, các mạch máu trong cơ thể bé chỉ 3-4mm, nhỏ bằng khoảng một phần ba so với người trưởng thành. Không chỉ có vậy, bé còn gặp hai bất thường mạch máu nghiêm trọng: Teo tĩnh mạch cửa, teo tĩnh mạch chủ dưới đoạn sau gan – những thách thức cực lớn đòi hỏi phải tạo hình lại toàn bộ hệ thống mạch máu. “Đây là ca ghép khó nhất mà chúng tôi từng thực hiện, vì bệnh nhi nhỏ tuổi, nhẹ cân, có nhiều bất thường giải phẫu, đồng thời phải khắc phục tình trạng rối loạn đông máu. Bất cứ sai sót nhỏ nào cũng có thể dẫn tới thảm họa”, TS.BS Đào Đức Dũng- một trong những phẫu thuật viên chính của kíp mổ- chia sẻ. Ngay sau khi kết thúc ca mổ, thuốc mê vừa ngừng, tiếng khóc của cháu bé vang lên từ phòng mổ. Đó không chỉ là tiếng khóc của một em bé, mà là